Transport
System komunikacji stanowi jeden z podstawowych elementów zagospodarowania układu przestrzennego gminy Krzczonów. Spełnia on funkcję usługową, która polega na zaspokojeniu podstawowych potrzeb w zakresie przewozu ludzi i towarów. Zarządcami dróg, do których należą sprawy z zakresu planowania, budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg jest Zarząd Dróg Wojewódzkich, Zarząd Powiatu oraz Wójt Gminy Krzczonów.
„Szkielet” dróg na terenie gminy stanowią drogi gminne (53%) i powiatowe (47%) o łącznej długości 149,283 km. Podstawowy układ komunikacyjny w poszczególnych miejscowościach jest uzupełniony przez ogólnodostępne drogi lokalne i wewnętrzne, które pełnią rolę dojazdową do gruntów rolnych i leśnych oraz obsługują tereny zabudowy mieszkaniowej i usługowo-produkcyjnej. Długość dróg gminnych wynosi 78,410 km, z czego 43,09% to drogi o nawierzchni utwardzonej. Długość dróg powiatowych wynosi 70,873 km, a ich poziom utwardzenia kształtuje się na poziomie 89,00%.
Rys. 1 Sieć drogowa gminy Krzczonów, uwzględniająca poziom utwardzenia nawierzchni, źródło: [2]
Przez wschodnią część gminy przebiega jedna z głównych tras transportowych województwa lubelskiego – droga wojewódzka nr 835 Lublin–Biłgoraj–Przeworsk. Długość tej drogi w obszarze gminy wynosi 6,00 km i charakteryzuje się bardzo wzmożonym ruchem. Stan dróg na terenie gminy jest zróżnicowany, jednak w większości wymagają one remontów i konserwacji. Szczególnej uwagi wymagają drogi gminne, które nie posiadają utwardzonej powierzchni. Znaczna część siedlisk w rozproszonej zabudowie nie posiada dostępu do utwardzonej drogi publicznej, stąd potrzeba modernizacji i budowy ich nowych odcinków.
Energetyka
Eksploatacją poszczególnych elementów systemu elektroenergetycznego zlokalizowanych na terenie gminy zajmuje się PGE Dystrybucja S.A, która na terenie gminy jest jedynym dostawcą energii elektrycznej z wytwórni do odbiorcy końcowego. Wszystkie instytucje, zakłady, gospodarstwa w gminie Krzczonów są w 100% zelektryfikowane.
Rys. 2 Sieć elektryczna na terenie gminy Krzczonów, źródło: [1] (rysunek nie uwzględnia linii niskiego napięcia oraz przyłączy elektrycznych)
Gmina Krzczonów nie posiada stacji transformatorowej WN/SN, czyli tzw. Głównego Punktu Zasilającego. Najbliższym źródłem zasilania gminy w energię elektryczną jest GPZ Bychawa, a także GPZ Biskupice i Rozdzielnia Sieciowa w Żółkiewce. Przez północno-wschodnie tereny gminy przebiega linia energetyczna wysokiego napięcia WN-220 kV relacji Lublin-Zamość.
Energia elektryczna na obszarze gminy dostarczana jest przez układ sieci średniego napięcia SN-15 kV powiązany z powyższymi źródłami zasilania. Wiąże się to ze stratami energii powstającymi przy jej przesyle, jak również małym współczynnikiem pewności zasilania. Istniejąca na terenie gminy sieć elektroenergetyczna średniego napięcia SN-15 kV jest siecią napowietrzną – 112,09 km długości. Linie średniego napięcia zasilają stacje transformatorowe 15/04 kV – słupowe stacje transformatorowe, wieżowe lub wnętrzowe. Moc poszczególnych stacji kształtuje się od 30 kVA do 250 kVA, w zależności od zapotrzebowania na energię elektryczną w poszczególnych rejonach.
Sieć energetyczna zasilająca odbiorców indywidualnych i oświetleniowa oparta jest o układ linii elektroenergetycznych niskiego napięcia. W większości jest to sieć napowietrzna – 161,95 km rozpięta na ok. 420 słupach przesyłowych. Tylko niewielka jej część to sieć kablowa–doziemna (9%). Przeważnie są to krótkie odcinki linii do zasilania nowych budynków mieszkalnych lub usługowych. Cała infrastruktura przesyłowa i dystrybucja zasilająca gminę w energię elektryczną pozwala na dotrzymanie norm dotyczących niezawodności zasilania, jakości dostarczonej energii oraz ciągłości zapisania.
Telekomunikacja
Wszystkie miejscowości w gminie posiadają łączność telefoniczną przewodową. Sieć telefoniczna jest w wykonaniu napowietrznym oraz kablowym-doziemnym. Działa ona w oparciu o kablowe i światłowodowe połączenia międzymiastowe. Ponadto, mieszkańcy gminy korzystają z telefonii bezprzewodowej różnych operatorów sieciowych. Gmina pozostaje w całości w zasięgu stacji bazowych telefonii komórkowej Orange i Plus. Stacje wieżowe telefonii komórkowej znajdują się w miejscowości Sobieska Wola Pierwsza oraz Boży Dar – stacja zamontowana jest na urządzeniach dawnej stacji radiowo-telewizyjnej (obecnie nieczynnej). Podobna stacja znajduje się w Krzczonowie, przy budynku Urzędu Gminy.
Obiekty sportowe
Baza sportowa na terenie gminy jest skromna, gdyż składa się na nią:
- wielofunkcyjne boisko sportowe, położone w miejscowości Krzczonów przy ul. Spokojnej (obok budynku ROKiS i Urzędu Gminy)
- dwa boiska przyszkolne (przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Krzczonowie)
- boisko przy Oddziale Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Kosarzewie Dolnym
Nieurządzone boisko wiejskie znajduje się także w miejscowości Policzyzna. W innych miejscowościach brakuje tego typu obiektów. Wyżej wymienione boiska nie rozwiązują problemów związanych z powszechną dostępnością obiektów sportowo–rekreacyjnych na terenie gminy. Problem ten dotyczy również sal sportowych oraz infrastruktury sportowej towarzyszącej.
Wodociągi i gospodarka odpadami
Zbiorowym zaopatrzeniem w wodę objęto wszystkie sołectwa w Gminie Krzczonów. Według danych Urzędu Gminy w Krzczonowie gmina jest zwodociągowana w 100%. Sieci wodociągowa stanowi system o długości 106,40 km i pozwala na doprowadzenie wody do 1 557 punktów (przyłącza). Stanowi ona zaledwie 5% sieci wodociągowej w powiecie lubelskim. Nieliczne gospodarstwa korzystają z własnych ujęć wody w postaci studni kopanych lub studni głębinowych. Obliczony czas dopływu zanieczyszczeń do poszczególnych ujęć wody waha się od 36 do 92 dni.
Ludność zaopatrywana jest w wodę z 10 wodociągów gminnych: Krzczonów Trzeci, Kosarzew, Walentynów-Pamięcin, Gierniak-Teklin, Sobieska Wola, Pustelnik, Piotrkówek, Nowiny Żukowskie i Krzczonów Skałka. Majdan Policki zaopatrzony jest w wodę z wodociągu w gminie Piaski.
Zbiorowe odprowadzanie ścieków dotyczy dwóch sołectw: Krzczonów Wójtostwo i Krzczonów Sołtysy. Długość kanalizacji sanitarnej na terenie gminy jest niewielka i wynosi zaledwie 9,00 km. Pozwala ona na odprowadzenie ścieków z 174 przyłączy. W Krzczonowie działa mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków komunalnych typu BIOVAC z punktem zlewnym tj. z możliwością dowożenia ścieków z sołectw nie objętych kanalizacją. Oczyszczalnia automatyczna składa się ze reaktora biologicznego o przepustowości 163 m³/dobę.
Od 2012 roku Gmina Krzczonów realizuje projekty z zakresu ochrony wód powierzchniowych i podziemnych. Ich efektem była budowa 220 małych, przydomowych oczyszczalni ścieków – stanowią one najlepsze rozwiązanie dla obsługi gospodarstw na terenach o zabudowie rozproszonej, gdzie budowa sieci kanalizacyjnej jest nieuzasadniona ekonomicznie.
Na terenie Gminy Krzczonów nie ma wysypiska śmieci. W gminie funkcjonuje zorganizowany system zbiórki, transportu i unieszkodliwiana odpadów komunalnych. Wszystkie odpady komunalne zebrane z terenu gminy dostarczane są do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych Zakładu Zagospodarowania Odpadów Komunalnych w Bełżycach. W przypadku wystąpienia awarii lub braku mocy przerobowej tejże instalacji odpady z obszaru gminy przekazywane będą do analogicznej instalacji w Kraśniku. Położenie Krzczonowa w obrębie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 407, objętego obszar najwyższej ochrony, wyklucza budowę składowiska odpadów na terenie gminy.
Infrastruktura ciepłowniczo-gazowa
Na terenie gminy nie ma gazociągów. Domy i budynki ogrzewane są w sposób indywidualny, a dominującym paliwem jest węgiel kamienny i drewno. W wielu gospodarstwach do przygotowywania posiłków wykorzystywane są kuchenki gazowe na butle z propan-butanem. W centrum Krzczonowa funkcjonuje kotłownia na olej opałowy, obsługująca blok mieszkalny przy ul. Żeromskiego.
Przypisy:
[1] „Założenia do planu zaopatrzenia gminy Krzczonów w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe”, 2012 r.
[2] „Program Ochrony Środowiska dla Gminy Krzczonów”, 2005 r.